Шатарчдын тухай сонирхолтой болсон явдал, онигоо

Шатар гэж маш гайхалтай тоглоом шүү. Би яагаад хүүхэд байхдаа энэ тоглоомыг гүнзгий судлаж сайн тоглохыг оролдоогүйгээ гайхдаг, харамсдаг гэх юм уу даа. Гэхдээ боломж олдвол шатрын тухай, шатарчдын тухай унших дуртай. Тэгээд олж уншиж байсан зарим хөгжилтэй зүйлсийг бичье гэж бодлоо.

- Фишер 6-тай анх шатар том болсон эгчээрээ заалгасан гэж уншиж байсан. Эгч нь түүнд дүрмийг тайлбарлаж өгсний дараа шууд хэд хэдэн өрөг тоглосон бөгөөд 6 дахь өргөөсөө Фишер хожиж эхэлсэн бөгөөд эгчдээ дахиж хожигдоогүй гэдэг. Энэ нь түүний байгалиас заяасан авьяас хэр их байсныг харуулж байгаа буйзаа.

- Ойве дэлхийн аварга байх үедээ галт тэргэнд сууж яваад нэг шатарчин залуутай танилцжээ. Уг залуу түүнийг таниагүй боловч шатар тоглоё гээд шалаад байж. Эцэст Ойве түүнтэй тоглоод маш амархан хожжээ. Шатарчин залуу хэд хэд бут ниргүүлснийхээ дараа амандаа "Сонин юм аа. Би яагаад ийм амархан хожигдоод байна. Намайг хүмүүс уг нь клубдээ л Ойве нь гэдэг юмсан." гэж үглэж суужээ.
- Ойве мөн галт тэргээр явж байтал нэгэн залуу шатарчин тоглоё гээд салдаггүй. Тоглохгүй гэхээр би бэрсээ хасаад тоглоё гэж байна гэнэ. Тэгээд тоглосон чинь бэрс дутуу тоглосон залууд хожигдож өгч гэнэ дээ. Залуу ч сэтгэл хангалуун бардам байна гэнэ. Ойве тэгэхээр нь би бэрсээ хасч тоглож үзье гэжээ. Хөх инээд нь хүрсэн нөгөө залуу за тэгье л гэж. Энэ удаа бэрс дутуу Ойве илт давуу хожиж байна гэнэ. Дараа нь нөгөө залуу бэрсээ хасч тоглоод хожиж гэнэ. Дараа нь Ойве бас хасаад хожоод гэх хэд хэдэн өрөг ижил үр дүнтэйгээр өнгөрч гэнэ. Эцэст нь нөгөө залуу бүр гайхширалд ороод дууссан гэдэг.

- Нэг онигоо бичье. Нэг шатарчин үхээд хэд хоносны дараа сүнс нь найз шатарчин дээрээ иржээ. За тэгээд тэнгэрт ямар байна гэсэн чинь тэнд Капабланка, Алехин, Ласкер энэ тэртэй шатар тоглоол гоё байна. Пөөх ямар гоё юм бэ тэдэнтэй тоглож үзэхийнсэн гэсэн чинь. Бололгүй яахав, Алехин чамтай энэ хагас сайнд тоглоно гэж байсан гэжээ.
- Гудамжинд нэг хүн нохойтойгоо шатар тоглож сууна. Хүн ирээд пөөх ямар ухаантай нохой вэ гэсэн чинь эзэн нь наадах чинь нэг их ухаантай бишээ, би 3:1-ээр хожиж явна гэжээ.

- Болсон явдал. 30 хэдэн онд нэгэн орос сурагч охинд Капабланкатай тоглох хувь олдсон гэдэг. Капабланка ЗХУ-д айлчлан зэрэг тоглолт хийж байжээ. Өрөг нэлээн явсны дараа нөгөө охин маань мэдээж хожигдох нь илэрхий болж, гэтэл толгойд нь нэг санаа оржээ. Капабланкаг нүүдлээ хийхээр түүний ширээн дээр ирэхэд тэрээр реми гэсэн буюу тэнцэх санал тавьжээ. Капабланка өргийг дахиж нэг харснаа охин уруу инээмсэглээд реми гээд гараа сунгасан гэдэг. Жинхэнэ жентельман агуу шатарчин байсан гэж уг охин сүүлд дурсан бичсэн байсныг дээр үед уншиж билээ. Дараа нь Ласкерт уг аргаа хэрэглэгсэн боловч Ласкер яг шт гэсэн юм гэнэ лээ.

Read More

Уран зургийн суут хулхидагч

Та бүхэн Колин Фирт, Скарлетт Йоханссон нарын тоглосон Сувдан ээмэгтэй бүсгүй гэдэг киног үзсэн болов уу гэж бодож байна. Уг кино голландын алдарт зураач Вермеер өөрийн сувдан ээмэгтэй бүсгүй зургаа хэрхэн зурсан тухай түүхийг өгүүлдэг билээ. Уг түүх нь бодит эсэх талаар энд бичих бус харин уг алдарт зураачийн нэрийг маш амжилттай ашигласан нэгэн зураачийн тухай товчхон бичье. Уг зураачийг ван Меегерен гэдэг бөгөөд 20-р зууны эхэн хагасын үед уран бүтээлээ туурвиж явсан голландын зураач юм. Өөрийнх нь авьяас билгийн хүмүүс дутуу үнэлж байна гэж үзэж байсан уг эр хэр мундаг гэдгээ батлахын тулд Вермеерийн стилээр өөрийн бүтээлүүдээ бүтээн улмаар Вермеерийн бүтээл хэмээн хулхидаж их хэмжээний мөнгө олж байжээ. Тэрээр маш сайн хулхи зургууд зурдаг байсан тул цөөн тооны хүмүүс л жинхэнэ Вермеер эсэхэд нь эргэлзсэн гэдэг. 2-р дайны үеэр нацист германууд Голландад орж ирснээр голландын чинээлэг иргэд өөрийн эх орны гайхамшигт зураачдын бүтээлүүдийг худалдан авч нууцлан дарах болсон байна. Меегерений хулхи бүтээлүүд мөн энэ замаар орсон боловч нэг бүтээлийг нь Херманн Геринг одоогийн ханшаар 7 сая доллараар олоод авсан нь дайны дараа олдож жинхэнэ хэрэг мандаж дээ. Улмаар шүүхэд дуудагдан голландын ард түмний уран зургийн үнэт бүтээлийг нацистуудад худалдсан гэсэн хэрэгт унаж урт хугацааны шоронгийн бүр хүндрээд цаазаар авах ял ч авч мэдэх болжээ. Меегерен энэ үед аргагүйдэн Вермеерийн нэрийг ашиглан хулхидсан хэргээ хүлээсэн боловч шүүх үүнд нь эргэлзсэн байна. Иймд эцэст нь Меегерен шоронд өөрийн сүүлчийн хулхи Вермеерээ зураад нацистуудтай холбогдсон хэргээс цагаадан харин хулхи бүтээл туурвисан хэргээр 1 жилийн ял оноосон байна. Тэрээр гэнэт зүрх нь зогссон тул ялаа эдлээгүй өнгөрсөн гэдэг.

Түүний тухай сонирхож унших хүсэлтэй бол
http://en.wikipedia.org/wiki/Han_van_Meegeren

Read More

Барс танкны талаар товчхон

2-р дайны үеийн хамгийн хүчирхэг зэвсэг юу вэ гэсэн асуултад ихэнх хүмүүс Барс танк гэж хариулах байх. Энэ нь уг танк тухайн үедээ эсрэг талынхандаа айдас төрүүлж чаддаг байсантай холбоотой байх. Уг танкны давуу талууд нь хуяг маш сайн, бууны хүч маш өндөр зэрэг үзүүлэлтүүд байжээ. Өөрөөр хэлбэл уг хүнд танкийг устгахад маш төвөгтэй, олон тохиолдолд эсрэг талынхан нь барс танкнаас зугтах, эсвэл олноороо бүлэглэж устгах тактик хэрэглэдэг байж. Урд талын хуяг нь маш бөх тул хэр баргийн танкууд урдаас нь довтоод устгаж дөнгөхгүй. Иймд нэг танкаар барсын анхаарлыг татаад бусад танкнууд нь хажуугаас довтлох стратеги хэрэглэвэл илүү үр дүнтэй байжээ. Барс танктай түүний сул талууд болох хурд, маневр муу, цөөн тоотой байдаг зэргийн ашиглан үзэлцэхгүй бол маш олон танк ч нийлээд дйилдэггүй жишээ дайны үед олон тохиолдож байжээ. Нэг барс танк Курскийн дэргэд 22 Т-34 устгасан, мөн өөр газар 15 шерман танк нэг тулалдаанд устгачихсан тохиолдлууд байжээ. Барс танк 2 км хүртэл хол зайнаас тухайн үеийн ихэнх танкуудыг устгачихаж чаддаг байж. Гэтэл зөвлөлтийн алдарт Т-34 барсын урдаас нь бол бараг тулгаж буудаад ч дийлдэггүй. 500м хүртэлх зайнд харин хажуугаас устгах боломжтой. Сүүлд сайжруулсан Т-34-85 харин 1 км хүртэл зайнаас урдаас устгаж чаддаг болжээ. М4 шерманы хувьд ч ялгаагүй урдаас нь яаж буудаад чадахгүй, хажуугаас 500м дотроос нэвт буудаж боломжтой. 1944 онд гарч ирсэн зөвлөлтийн IS-2 танк харин барс танкийг холоос устгаж чадах хүчирхэн 122мм-ийн буутай байсан байна. Дээрх бөөн устгах боломжтой зайнуудаас харахад ямар дүгнэлт гаргаж болж байна вэ гэхээр эсрэг талын танкнууд түүнийг устгахын тулд их ойртох шаардлагатай бол барс танк холоос өөрт нь ямар ч аюулгүй газраас сайхан буудаад буудаад устгаад байсан бололтой юм. Өөр нэг барс устгах арга бол маневрээр давуугаа ашиглан ар талаас нь довтлох юм. Барсын хуяг ар талдаа нимгэн тул энэ нь устгах магадлалыг их өндөр болгодог байсан.

Гэтэл дайнд герман ялагдсан, барс танкнууд будаа болсон. Яагаад ийм хүчирхэг зэвсэгтэй байсан нь хангалттай тус болж чадаагүй юм бол? Энэнд хэд хэдэн шалтгаан байдаг бололтой. Юуны өмнө барс маш үнэтэй танк, түүнийг хийх мөнгөөр өрсөлдөгч нар нь бараг л 10 танк хийчихдэг байсан. Энд Т-34-ийн давуу талууд гарч ирнэ. Уг танкийг маш олноор нь хурдан хямд үйлдвэрлэж байсан. Зэвсгийн чадлын хувьд тун муугүй. Т-34-85 бол барс урдаас нь буудаад устгачих чадвартай. Хуяг мэдээж барсад хүрэхгүй ч бас ч тйим муу биш. Дээр нь хурд, маневр сайтай. Ингээд ирэхээр бүх талууд нь жигдхэн сайн хөгжсөн универсаль танк тул эцсийн дүнд германы мундаг танкнуудыг бут ниргэчихсэн бололтой юм. Дээр нэг Дисковери сувгаар топ 10 танк нэвтрүүлэг гарч билээ. Мэдээж үзүүлэлтээрээ бол орчин үеийн танкнууд сайн нь тодорхой. Гэхдээ тухайн үеийн юм тухайн үедээ ямар байж вэ гэдгээр шалгаруулсан байна лээ. Барс танк ч тэгвэл хамгийн мундаг нь байх даа ухааны юм бодож суутал 3 дээр нь гараад ирсэн. Үйлдвэрлэхэд удаан үнэтэй гэдэг нь хойш нь чирсэн байна. 2-т америкийн орчин үеийн танк орно билээ. Топ танк нь юу гээч. Бараг таасан байхаа даа. Мэдээж барс биш бол Т-34 л байж таараа.

Read More